Z wielkim smutkiem i ogromnym żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci
śp. Alojzego Leszka Gzelli
(19 VI 1932 – 20 III 2024)
Wielkiego Przyjaciela Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
wieloletniego członka Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki i kapituły Orderu Białego Kruka ze Słonecznikiem
Rodzinie i Bliskim wyrazy najgłębszego współczucia składają
Dyrekcja i Pracownicy
Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Alojzy Leszek Gzella (ur. 19 czerwca 1932 – zm. 20 marca 2024) – dziennikarz, redaktor i wydawca, wykładowca prasoznawstwa i wiedzy o kulturze w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, autor wielu artykułów i książek z historii Lublina, II wojny światowej, kultury, historii teatru lubelskiego, dziejów prasy i dziennikarstwa.
Urodził się 19 czerwca 1932 roku w Pelplinie w stolicy diecezji chełmińskiej w województwie pomorskim. Ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum w Lubawie, szkołę cieszącą się dużymi tradycjami, powstałą w 1873 roku. W czasie II wojny brał udział jako harcerz w Powstaniu Warszawskim w drużynie poczty polowej Szarych Szeregów (Jurka Białego w Hufcu Śródmieście, ul. Wilcza 41). W latach 1950-1955 studiował polonistykę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
Od 1956 roku zaczął pracować jako dziennikarz w lubelskiej redakcji „Słowa Powszechnego”. Był w gronie założycieli i pierwszych pracowników „Kuriera Lubelskiego” powstałego w marcu 1957 roku, gdzie pracował jako dziennikarz, publicysta i sekretarz redakcji. Od 13 grudnia 1981 roku do roku 1989 pozbawiony był możliwości wykonywania zawodu dziennikarskiego. Od 1956 roku był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, a w latach 1981-1992 prezesem Oddziału SDP w Lublinie (Stowarzyszenie to działało także w stanie wojennym i po jego zakończeniu, mimo formalnego zdelegalizowania). Wchodził w skład Lubelskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” i był redaktorem „Wiadomości Diecezjalnych Lubelskich”. W latach 1990-1997 pełnił funkcję redaktora naczelnego „Dziennika Wschodniego” w Lublinie.
Od 1990 roku był członkiem-założycielem Lubelskiego Klubu Rotariańskiego (Rotary Club Lublin), w roku 1991/1992 jego prezydentem, a w latach 1998/1999 gubernatorem Dystryktu 2230, obejmującego Polskę, Ukrainę i Białoruś. Był członkiem Komitetu Redakcyjnego „Listów Rotariańskich” i pierwszym redaktorem naczelnym „Rotarianina”.
Autor książki „Prasa lubelska 1944-1974” (1974), współautor „Katalogu prasy i wydawnictw katolickich” (1994), redaktorem i współautorem książek: „Jego siła nas urzekła… Szkice i wspomnienia z dziejów lubelskiego teatru” (1985), „Ojciec św. w Lublinie” (1987), „Pamiętajmy o bohaterach Powstania Styczniowego 1863 r.” (2003), „Nad grobowcem bohaterów” (2005). Napisał trzy książki o 2 Frontowej Oficerskiej Szkole Piechoty w Lublinie: „Z Polską w sercu” (1996), „Z Polską na ustach” (1999) i „Tylko Polska. Żołnierze Andersa pod wodzą Berlinga” (2010); trzy książki o obronie Lublina w 1939 roku, m.in. „Bronili Lublina. Wrzesień 1939” (wspólnie z red. Wojciechem Białasiewiczem, 1994) oraz „Na ścieżkach bohaterów… Opowieści o bełżyckich weteranach” (2006), a także książki o redaktorze Stefanie Ziemnickim pt. „Stefan. Prawie całe życie zapisałem w PAP-ie” (2007), z wspólnie red. Kazimierzem Kasprzakiem wydał książkę o żołnierzach poległych we Włoszech w czasie II wojny światowej pt. „… «piły polską krew»… Pamiętaj, Lubelszczyzno, o swoich bohaterach”. W 2002 roku opublikował zbiór wierszy 20-letniej Grażyny Chrostowskiej, rozstrzelanej w Ravensbrűck „Jakby minęło już wszystko”, a w roku 2015 roku „Leksykon dziennikarzy i redaktorów Lubelszczyzny”, zawierający ponad tysiąc biogramów osób związanych z działalnością dziennikarską i prasową od 1944 do 2014 roku. W roku 2021 wydał dwutomowy zbiór felietonów zatytułowany „Tylko «Krzywe zwierciadła»”, drukowanych m.in. na łamach dwumiesięcznika „Lublin. Kultura i Społeczeństwo” i obejmujący teksty z lat 2006-2020.
Alojzy Leszek Gzella był m.in. członkiem Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki i Kapituły Bibliofilskiego Orderu Białego Kruka ze Słonecznikiem, pierwszym laureatem Akademickiego Lauru Dziennikarskiego AKLAUD 2014, odznaczony został m.in. Medalem 450-lecia Unii Lubelskiej.
Redaktor Alojzy Leszek Gzella zmarł 20 marca 2024 roku w Lublinie.
Biogram zaczerpnięto z: Alojzy Leszek Gzella, „Tylko «Krzywe zwierciadła» : wybór felietonów z lat 2006-2020”, t. 1-2, Lublin, Wydawnictwo Polihymnia, 2021.
