W dniach 23-27. 09. 2024 w ramach programu Erasmus + odbył się wyjazd szkoleniowy grupy sześciu pracowników Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie do Biblioteki Regionalnej Pencho Slaveykova w Warnie. Lubelscy bibliotekarze odwiedzili również centrum społeczności (chitalishte) w Suvorovie oraz Devnya.

Warna jest trzecim pod względem liczby ludności miastem Bułgarii (po Sofii i Płowdiw), z bardzo długą i interesującą historią, sięgającą czasów starożytnych. Miasto leży nad Morzem Czarnym.

Biblioteka Regionalna Pencho Slaveykov w Warnie została założona w 1883 roku przez „Varna Book Society”, dzięki hojnym darowiznom od znanych i cenionych w mieście osób. Od 1887 roku funkcjonuje jako Miejska Biblioteka Publiczna, a dekretem z 22 czerwca 1966 roku została nazwana na cześć wielkiego bułgarskiego poety Pencho Slaveykova. Dekretem Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2000 r. stała się Regionalnym Instytutem Kultury. Jest instytucją propagującą przede wszystkim literaturę bułgarską, ale również europejską, w tym polską. Stara się również być inicjatorem w poszukiwaniu i stosowaniu innowacyjnych rozwiązań w wyszukiwaniu informacji ważnych dla społeczeństwa, w takich dziedzinach jak historia, ekologia i inne. Biblioteka mieści się w trzech budynkach. W głównym, w centrum miasta, znajduje się większość oddziałów. Oddział dla Dzieci i Młodzieży, American Corner oraz Oddział Artystyczny umieszczone są w dwóch pozostałych lokalizacjach, niedaleko od siebie.

Wyjazd szkoleniowy pracowników WBP im. H. Łopacińskiego w Lublinie, rozpoczął się 23 września, w dniu w którym obchodzony był Dzień Niepodległości Bułgarii. Podczas spaceru po starym mieście w towarzystwie pracownika Biblioteki z Warny, mieliśmy okazję do zapoznania się z ciekawą historią miasta oraz jego zabytkami.

Kolejne dni pobytu upłynęły bardzo owocnie i pracowicie. Podczas prezentacji przedstawionych przez dyrekcję oraz pracowników, mieliśmy okazję zapoznać się z historią, strukturą organizacyjną i specyfiką pracy goszczącej nas książnicy. Następnie wysłuchaliśmy i obejrzeliśmy prezentacje wszystkich działów, które zawierały szczegółowe informacje dotyczące metod pracy, księgozbioru czy preferowanych aktywności. W dalszej części  dnia mieliśmy okazję odwiedzić poszczególne działy i wymienić poglądy z pracującymi tam osobami oraz zobaczyć, jak duży nacisk kładzie się tu na usługi cyfrowe i elektroniczne. W Regionalnym Centrum Historyczno-Informatycznym zaprezentowano nam zbiory dotyczące historii lokalnej. Mogliśmy zobaczyć najstarsze woluminy, pocztówki czy mapy znajdujące się w bibliotece. Przedstawiono nam także proces powstawania oraz obecną działalność Biblioteki Cyfrowej.

Warto również wspomnieć o dwóch projektach, z których bułgarscy bibliotekarze są bardzo dumni. Pierwszy z nich dotyczy usługi wypożyczania książek przy pomocy bibliomatu. Jest to urządzenie przypominające wyglądem i sposobem działania paczkomat.  Usługa ta polega na tym, że po złożeniu zamówienia online, czytelnik na swój numer telefonu otrzymuje wiadomość z kodem dostępu, a następnie, w dogodnym dla siebie czasie (również w weekendy oraz dni wolne), w ciągu 48 godzin, może odebrać książki z bibliomatu. Drugi projekt, o którym warto wspomnieć to bibliobike, który przemierza ulice Warny. Jest to sposób na dotarcie do czytelników, którzy mają różne trudności z osobistym odwiedzeniem biblioteki. Usługa ta skierowana jest głównie do  matek z dziećmi i osób starszych, mieszkających w odległych miejscach od centrum miasta. Ze względu na pogodę i inne ograniczenia, biblioteczny rower dociera do trzech punktów w Warnie. Jest to usługa sezonowa – funkcjonuje od kwietnia do listopada.

Kolejny dzień rozpoczął się prezentacją Departamentu Dzieci i Młodzieży. Oprócz rozmów z pracownikami i zapoznaniem się z księgozbiorem i sposobem udostępniania, mieliśmy również okazję brać czynny udział w zajęciach praktycznych z dziećmi z okolicznej szkoły. Mogliśmy też porozmawiać i wymienić poglądy z pracownikami Departamentu Sztuki oraz American Corner. Dzień zakończyliśmy udziałem w Festiwalu Literatury Polskiej, podczas którego były czytane fragmenty książki Śpiewaj ogrody autorstwa Pawła Huelle w języku bułgarskim i polskim.

Kolejnym doświadczeniem, które wzbogaciło naszą wiedzę nie tylko o pracy w bibliotece czy instytucjach kultury, ale także o dziedzictwie kulturowym okolic Warny, była wizyta w dwóch miasteczkach Devnya i Suvorovo. Głównym jej celem były znajdujące się w tych miejscowościach tzw. chitalishte, czyli ośrodki kultury, w których mieszczą się biblioteki, domy kultury, teatry oraz muzea. Została nam przedstawiona specyfika pracy w tych instytucjach. Opowiadano nam o ogromnej potrzebie miejscowej ludności obcowania z książką, kulturą i po prostu – bycia we wspólnocie. Widać było wielkie zaangażowanie i pasję pracujących tam ludzi, którzy przekazali nam cząstkę swojej tradycji i kultury regionu.

Podczas wyjazdu mieliśmy również okazję  zwiedzić Muzeum Mozaiki w miejscowości Devnya, gdzie można zobaczyć rzymskie i wczesnobizantyjskie mozaiki z Marcianopolis. Ostatnim i niezwykle fascynującym przystankiem była wizyta w Kamiennym Lesie, miejscu nieoczywistym i fascynującym, składającym się z różnorodnych formacji skalnych o nieokreślonym do dziś pochodzeniu.

Ostatni dzień pobytu był czasem na podsumowania i podzieleniem się planami na przyszłość w obu instytucjach. Sprzyjały temu okoliczności, czyli wizyta w pałacu i parku Evksinograd.

Podczas niezwykle inspirującego pobytu, mieliśmy okazję połączyć historię z nowoczesnością. Będąc gośćmi w Bibliotece Publicznej Pencho Slaveykov w Warnie, przekonaliśmy się jak ważna jest nowoczesna technologia, która pomaga i usprawnia życie w dzisiejszym świecie. Mogliśmy również zapoznać się z bardzo długą i fascynującą, sięgającą starożytnej Grecji i Rzymu, historią tego regionu. Takie wyjazdy uświadamiają nam, jak ważna jest wymiana doświadczeń zawodowych oraz poznanie metod pracy bibliotekarzy z innych krajów.

Aneta Figiel
Dział Organizacji
WBP Lublin