Patroni Roku 2021

27 listopada 2020 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił patronów roku 2021. Patronami zostali:

Kardynał Stefan Wyszyński – 3 VIII  2021 roku przypada 120. rocznica urodzin kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia (1901-1981), 28 V 2021 roku przypada 40. rocznica śmierci kardynała. W uchwale zwrócono uwagę, że kardynał Wyszyński był głosicielem uniwersalnych wartości chrześcijańskich i mężem stanu. Występował w imieniu Ojczyzny, domagając się od komunistycznych władz poszanowania wolności religijnej i broniąc polskiej kultury. W tekście przypomniano, że kardynał Wyszyński podkreślał konieczność zrozumienia znaczenia wolności Narodu, która dla każdego obywatela winna być wielkim dobrem i rzeczywistą własnością. „Wolność Narodu była dla Prymasa Tysiąclecia priorytetem działalności kapłańskiej i społecznej” – napisano w dokumencie.

Stanisław Lem – 12 IX 2021 roku przypada 100. rocznica urodzin Stanisława Lema (1921-2006), 27 III 2021 roku  przypada 15. rocznica śmierci prozaika, eseisty, dramaturga, najwybitniejszego przedstawiciela polskiej fantastyki i jednego z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie. „W swoich rozważaniach nad kondycją współczesnego człowieka, skutkami postępu technicznego i cywilizacyjnego dostrzegał wiele zagadnień fundamentalnych dla kultury i myśli współczesnej. Przestrzegał przed negatywnymi skutkami technicznego rozwoju cywilizacji, a jego prace teoretyczne i prognozy futurologiczne mają znaczący wpływ na definiowanie miejsca ludzkości we wszechświecie i prognozowanie jej losu” – głosi tekst uchwały sejmowej.

Cyprian Kamil Norwid – 24 IX 2021 roku przypada 200. rocznica urodzin Cypriana Kamila Norwida (1821-1883), poety, prozaika, dramaturga, rzeźbiarza, malarza, grafika, jednego z najwybitniejszych polskich twórców XIX wieku.
W twórczości swej Norwid odwoływał się do narodowej i ogólnoeuropejskiej tradycji, a zarazem był odważnym nowatorem. „Twórczy wkład Norwida w nowoczesną polską literaturę, a szerzej w polską kulturę, jest ogromny, na wielu polach decydujący. W uznaniu zasług dla polskiej sztuki, dla polskiego życia umysłowego i polskiej kultury, w dwustulecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej ogłasza rok 2021 Rokiem Cypriana Norwida” – czytamy w uchwale sejmowej.

Krzysztof Kamil Baczyński – 22 I 2021 roku  przypada 100. rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (1921-1944), poety, prozaika, uczestnika Powstania Warszawskiego. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli poetów pokolenia Kolumbów – to kolejny patron 2021 roku. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Armii Krajowej, a dwa lata temu, na mocy postanowienia prezydenta Andrzeja Dudy, otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju polskiej kultury. „W uznaniu zasług Krzysztofa Kamila Baczyńskiego dla polskiej sztuki, dla polskiej niepodległości i polskiej kultury, w stulecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej ogłasza rok 2021 Rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Jednocześnie Sejm Rzeczypospolitej oddaje hołd innym przedstawicielom poetów pokolenia Kolumbów poległym w trakcie okupacji niemieckiej – Tadeuszowi Gajcemu, Janowi Romockiemu, Zdzisławowi Stroińskiemu, Józefowi Szczepańskiemu i Andrzejowi Trzebińskiemu” – podkreślono w tekście dokumentu.

Tadeusz Różewicz – 9 X 2021 roku przypada 100. rocznica urodzin Tadeusza Różewicza (1921-2014), wybitnego poety, prozaika, dramaturga i scenarzysty, głęboko związanego z losem pokolenia wojennego, bacznego obserwatora życia codziennego, społecznego i politycznego. „Filozoficzna i egzystencjalna głębia obecna w twórczości Różewicza ma charakter uniwersalny, dzięki czemu nie tylko trafia do odbiorców z całego świata, ale jeszcze długo będzie oddziaływać na współczesną literaturę polską” – napisano w sejmowym dokumencie.

Rok 2021 będzie także Rokiem Konstytucji 3 Maja. Uchwalony w 1791 r. przez Sejm Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego akt wprowadził trójpodział władzy, niósł gwarancje swobód obywatelskich, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia. Jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowiła dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia spraw obywatelskich i społecznych. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, świadomy znaczenia Konstytucji 3 Maja jako ważnego elementu pamięci zbiorowej, oddając hołd wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego wiekopomnego aktu – myślicielom politycznym, posłom na Sejm Czteroletni, przedstawicielom ówczesnego obozu patriotycznego oraz pokoleniom Polaków, których niezłomna walka pozwoliła na przetrwanie lat niewoli i odzyskanie niepodległości, zachęca do refleksji nad dziedzictwem Konstytucji 3 Maja współcześnie” – stanowi uchwała sejmowa.

 

Uchwałami Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 grudnia 2021 roku ustanowiono ponadto rok 2021 Rokiem Powstań Śląskich,  Rokiem Polskiej Tradycji Konstytucyjnej, Rokiem Prymasa Tysiąclecia, Rokiem Cypriana Norwida i Rokiem Pracowników Ochrony Zdrowia

Na podstawie art. 84 ust. 1 Regulaminu Senatu komisja senacka, senator lub senatorowie mogą wnosić projekty uchwał m.in. okolicznościowych. Uchwały te nie stanowią źródła obowiązującego prawa. Służą upamiętnianiu ważnych wydarzeń historycznych w związku z rocznicą danego wydarzenia, a także bohaterów narodowych lub wybitnych postaci życia społecznego, religijnego lub politycznego w związku z rocznicą urodzenia lub śmierci konkretnej osoby. W grupie uchwał okolicznościowych znajdują się uchwały ustanawiające patronat roku. Dzięki temu dany rok może zostać ogłoszony rokiem osoby lub wydarzenia. Uchwały Senatu są publikowane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

W uchwale czytamy: „Powstania Śląskie (1919–1921) to trzy zrywy ludności polskiej Górnego Śląska, w których życie oddało kilka tysięcy osób. Do dziś nie wiadomo, ilu powstańców tak naprawdę walczyło. Podaje się liczbę kilkudziesięciu tysięcy. Nie znamy wszystkich nazwisk. Dziś uczestnicy walk nie mogą już o nich opowiedzieć, gdyż ostatni z weteranów odszedł na wieczną wartę. Dlatego na nas spoczywa obowiązek pamiętania. Bez względu na ocenę historyczną czy prowadzone spory jesteśmy winni Powstańcom szacunek i cześć, tak jak i innym bohaterom naszej historii”.

W uchwale czytamy: „Rok 2021 to rok dwóch rocznic o niezwykłym znaczeniu dla polskiej tradycji konstytucyjnej: 230-lecia Konstytucji 3 maja i 100-lecia Konstytucji marcowej. Obie konstytucje wyrastają z republikańskiej tradycji życia publicznego traktującej państwo jako dobro wspólne, a prawo jako reguły chroniące wolność obywateli przed arbitralnością władzy. Powinniśmy pamiętać o konstytucjach, które były wyrazem troski naszych przodków o dobro Rzeczypospolitej, rozwój praw jednostki i stanowiły pozytywny wkład w europejskie dziedzictwo prawne”.

W uchwale czytamy: „Wielki Polak, święty Jan Paweł II powiedział do kard. Stefana Wyszyńskiego tuż po swoim wyborze: Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego Papieża Polaka (…) gdyby nie było Twojej wiary niecofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei, Twojego zawierzenia bez reszty Matce Kościoła, gdyby nie było Jasnej Góry i tego całego okresu dziejów Kościoła w Ojczyźnie naszej, który jest związany z Twoim biskupim i prymasowskim posługiwaniem. Nie da się precyzyjniej oddać zasług i określić roli, jaką odegrał w tamtych latach Prymas Stefan Wyszyński dla Polski i Kościoła. Wraz z Janem Pawłem II byli wielkimi nauczycielami narodu i wspierali Polaków w najtrudniejszych chwilach historii naszej Ojczyzny”.

W uchwale czytamy: „W zgodnej opinii wielu specjalistów Cyprian Norwid to jeden z najwybitniejszych polskich twórców. Laureat Nagrody Nobla Josif Brodski uznał go za najlepszego poetę XIX wieku w literaturze światowej, a św. Jan Paweł II pisał o nim w roku 2001: Cyprian Norwid pozostawił dzieło, z którego emanuje światło pozwalające wejść głębiej w prawdę naszego bycia człowiekiem, chrześcijaninem, Europejczykiem i Polakiem. (…) Senat Rzeczypospolitej Polskiej składa hołd wielkiemu twórcy i patriocie, uznając jego myśl, że Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek, za ciągle aktualną”.

W uchwale czytamy: „Bieżący rok przejdzie do historii jako pierwszy rok światowej pandemii koronarowirusa. Niestety, ostatnie miesiące pokazują, że choroba nie poddaje się i ciągle musimy żyć w jej cieniu. Polska, podobnie jak i cały świat, po wielu latach epidemicznego spokoju, cały czas mierzy się z koronawirusem, pracownicy ochrony zdrowia z narażeniem zdrowia i życia walczą z nieznanym do końca zagrożeniem i będą to robić przez najbliższe miesiące, a może i lata. (…) Senat Rzeczypospolitej Polskiej, ustanawiając rok 2021 Rokiem Pracowników Ochrony Zdrowia, oddaje im hołd oraz wyraża szacunek i uznanie dla ich wielkiej pracy”.