15 sierpnia 2023 r. obchodzimy Święto Wojska Polskiego, a także 103. rocznicę Bitwy Warszawskiej, zwanej „Cudem nad Wisłą”. 

Święto Wojska Polskiego zostało ustanowione w 1923 r. dla upamiętnienia walk w obronie ojczyzny w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Wybrano 15 sierpnia, gdyż w tym dniu, w godzinach nocnych, pierwsze oddziały 21. Dywizji Górskiej rozpoczęły forsowanie Wieprza pod Kockiem. Zaczęła się w ten sposób kontrofensywa, która przesądziła o zwycięskim końcu wojny z Rosją. „W dniu tym wojsko i społeczeństwo czci chwałę oręża polskiego, której uosobieniem i wyrazem jest żołnierz. W rocznicę wiekopomnego rozgromienia nawały bolszewickiej pod Warszawą święci się pamięć poległych w walkach z wiekowym wrogiem o całość i niepodległość Polski” – napisał w rozkazie z 4 sierpnia 1923 r. minister spraw wojskowych gen. broni Stanisław Szeptycki. Święto to obchodzono do 1947 r. Decyzją władz komunistycznych ustanowiono Dzień Wojska Polskiego, przypadający 12 października, w rocznicę walk pod Lenino. W latach 1990–92 święto wojska obchodzono 3 maja, w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Obchody Święta Wojska Polskiego 15 sierpnia przywróciła ustawa z 1992 r.

Bitwa Warszawska rozpoczęła się 13 sierpnia 1920 r., kiedy to wojska polskie zostały wyparte z Radzymina a siły sowieckie znalazły się tuż pod Warszawą. Polska obrona wycofała się na drugą linię w rejonie Radzymina i Ossowa. Bitwa pod Ossowem 13–14 sierpnia była pierwszym starciem, zakończonym zwycięstwem Polaków. Radzymin został odbity 15 sierpnia. Dzień później dowodzona przez Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych Józefa Piłsudskiego ofensywa znad Wieprza przełamała sowiecką obronę, docierając na tyły wojsk atakujących Warszawę. Olbrzymią rolę w zwycięstwie odegrała Armia Ochotnicza dowodzona przez gen. Józefa Hallera. W bitwie zginęło ok. 4,5 tys. polskich żołnierzy. Zdaniem brytyjskiego polityka i dyplomaty Edgara D’Abernon Bitwa Warszawska była jedną z 18 przełomowych bitew w historii świata.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej

Zygmunt Jasiński, Alegoria zwycięstwa w 1920 roku, 1920 (Muzeum Narodowe w Warszawie)

W 2020 roku w związku z setną rocznicą Bitwy Warszawskiej został utworzony przez Polskie Radio oraz Biuro Programu „Niepodległa” portal www.bitwa1920.gov.pl

Program uroczystych obchodów Święta Wojska Polskiego oraz 103. rocznicy zwycięskiej Bitwy Warszawskiej:

  • 9.30 – Ceremonia złożenia wieńców przed pomnikami Nieznanego Żołnierza i Marszałka Józefa Piłsudskiego – Plac Litewski w Lublinie
  • 10.00 – Uroczysta Msza Św. – Archikatedra Lubelska, ul. Królewska 10
  • Przemarsz na Plac Zamkowy: ul. Królewska – ul. Lubartowska – Al. Solidarności – Pl. Zamkowy
  • 12:00 – Oficjalne uroczystości z ceremoniałem wojskowym:
    • podniesienie flagi państwowej i odegranie hymnu
    • wystąpienia okolicznościowe
    • ceremonia wręczenia aktów mianowania i odznaczeń
    • apel pamięci i salwa honorowa
    • złożenie wieńców przed pomnikiem pamięci AK-WiN
    • defilada wojskowa
  • 13.00-17.00 – Piknik wojskowy na Błoniach pod Zamkiem Lubelskim