Artur Grottger, „Pożegnanie powstańca” (1866),
obraz znajduje się w zbiorach
Muzeum Narodowego w Krakowie

PAMIĘCI ZWYCIĘŻONYCH
Wystawa w 160. rocznicę wybuchu
Powstania Styczniowego
ze zbiorów
Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej
im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie

Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie

Ekspozycja została przygotowana przez pracowników Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki,
oprawa plastyczna – Paweł Znamierowski.
Wystawa będzie eksponowana od 23 stycznia do 4 marca 2023 roku w Autorskiej Galerii Hol w godzinach pracy Biblioteki.
Wstęp wolny. Zapraszamy!

Starszy kustosz Katarzyna Podkowińska o wystawie (nagranie dla Radia Lublin):

Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie

Narrację prezentowanej wystawy budują głównie dokumenty pochodzące z kolekcji zbiorów specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie. Najstarsze z nich – dokumenty rękopiśmienne oraz drukowane dokumenty życia społecznego – pochodzą z pamiętnego roku i dotyczą ogłoszenia powstania, jego organizacji czy wezwania do walki. Szczególne miejsce wśród nich zajmują pamiątki po stryjach Hieronima Łopacińskiego walczących w powstaniu – Antonim i Józefie oraz prezentowany po raz pierwszy w swej historii ekspozycyjny unikat – pieczęć powstańcza województwa średzkiego ukryta w spinkach do mankietów. Wyjątkowy charakter mają wspomnienia  z tamtego czasu, spisane na początku XX wieku, których fragmenty są zaproszeniem do skorzystania z dokumentów najbardziej unikatowych, bo pojedynczych, źródłowych i najczęściej niepublikowanych.

Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie
Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie
Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie

Najliczniej reprezentowany jest zbiór pocztówek, wydanych w pierwszym trzydziestoleciu XX wieku. Przypominamy nim obraz wydarzeń lat 60. XIX wieku, utrwalony w świadomości kilku pokoleń Polaków przede wszystkim dzięki twórczości Artura Grottgera. Prezentujemy prace z cyklu: „Polonia” (1863), będącego opowieścią o zmaganiach z wrogiem, ukazującą wydarzenia od momentu poboru aż do obrazu klęski powstania, cyklu „Lithuania” (1864-66), ukazującego losy jednego bohatera, litewskiego chłopa-powstańca, w którym elementy mistycyzmu i fantastyka zastąpiły realne obrazy zdarzeń oraz cyklu „Wojna” (1866-67), piętnującego wojnę, niezależnie od czasu i terytorium, jako największe przekleństwo ludzkości. Pokazujemy również mniej znany, ale równie przejmujący w swej wymowie, cykl Kajetana Saryusza-Wolskiego „Z epizodów roku 1863”.

Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie

Twórcom wystawy bardzo zależało na tym, aby w powstańczej historii naszego kraju zwrócić szczególną uwagę na wątek lubelski, przedstawiając sylwetki regionalnych uczestników powstania: G. Chmielewskiego,  E.L. Domańskiego, S. Dylewskiego, I.A. Frycza, K. Hery, W. Lasockiego K.W. Millera, J.W. Minkiewicza, S.Ł. Orłowskiego, L. Przanowskiego, S. Przewuskiego, J. Sawańczuka, F.K. Wendrowskiego, H. Wiercieńskiego, M.T. Wolskiego, J. Wysockiego. Lapidarne biogramy mogą zachęcić do poszukiwań informacji na temat ludzi ważnych dla Lublina przełomu wieków i czasu późniejszego. Na pewne tropy mogą naprowadzić oglądającego dokumenty towarzyszące, ilustrujące  popowstaniową – przemysłową, społeczną, kulturalną i dobroczynną – działalność weteranów, tj.: pocztówki, fotografie, rękopisy, kopie reklam z lubelskich czasopism czy dokumenty życia społecznego.

Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie

Bardzo chcieliśmy zwrócić uwagę na estymę, jaką weterani cieszyli się w okresie międzywojennym, co doskonale ilustrują  artykuły prasowe z tego czasu.

Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie

Wystawa w Galerii Autorskiej Hol WBP w Lublinie

Dopełnienie całości stanowią publikacje książkowe z zakresu – jak zawsze uleczającej nasze dusze – literatury pięknej oraz literatury popularnonaukowej i naukowej, z której można czerpać wiedzę o  przeszłości.

Anna Oleszek – kierownik Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki

fot. Dorota Mościbrodzka


Ilustracje: Materiały ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie


Z naszego archiwum:

Przypominamy obchody 150. rocznicy Powstania Styczniowego w naszej Bibliotece w roku 2013

http://hl.wbp.lublin.pl/wbp_archiwum/index.php/archiwum/imprezy/2013/1057-serdecznie-zapraszamy-na-lubelskie-obchody-150-rocznicy-powstania-styczniowego-w-wojewodzkiej-bibliotece-publicznej-im-hieronima-lopacinskiego-w-lublinie.html

„Bojowe panny Powstania Styczniowego”

http://hl.wbp.lublin.pl/wbp_archiwum/index.php/archiwum/imprezy/2013/1097-fotorelacja-z-realizacji-projektu-bojowe-panny-powstania-styczniowego.html

 Powstanie Styczniowe na Lubelszczyźnie
Wystawa ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie”

http://hl.wbp.lublin.pl/wbp_archiwum/index.php/archiwum/imprezy/2013/1075-fotorelacja-z-lubelskich-obchodow-150-rocznicy-powstania-styczniowego-w-wbp.html

Wystawa Powstanie Styczniowe w prasie zagranicznej. Ryciny z Kolekcji Krzysztofa Kura,
przygotowanej według pomysłu właściciela Kolekcji przez Narodowe Centrum Kultury

http://hl.wbp.lublin.pl/wbp_archiwum/index.php/archiwum/wyklady-i-konferencje/2013/1231-fotorelacja-z-iv-konferencji-regionalnej-programu-rozwoju-bibliotek-biblioteka-naszych-czasow.html