W programie:
Urodziny Hieronima Łopacińskiego (30 IX 1860 – 25 VIII 1906)
- „Hieronim Łopaciński – ideowiec i wizjoner”. Andrzej Zdunek – Prezes Towarzystwa Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w rozmowie z Dorotą Mościbrodzką
- „Spadkobiercy idei Hieronima Łopacińskiego” – dr Grzegorz Figiel – Zastępca Dyrektora WBP ds. Merytorycznych w rozmowie z Ewą Hadrian
- „Hieronim Łopaciński na kartach książek – wczoraj i dziś” – Katarzyna Stanek (Dział Naukowo-Wydawniczy WBP) w rozmowie z Lidią Głębicką
- „Hieronim Łopaciński w bibliotecznych zasobach i pamięci” – Anna Oleszek (Dział Zbiorów Specjalnych WBP) w rozmowie z Ewą Hadrian
Hieronim Łopaciński – Patron naszej Biblioteki (1860-1906)
Urodził się 30 września 1860 roku w Ośnie Górnym na Kujawach. Uczył się w gimnazjum kaliskim, które ukończył z wyróżnieniem w 1879 roku. Studiował w Uniwersytecie Warszawskim na wydziale historyczno-filologicznym. Bezpośrednio po studiach Hieronim rozpoczął pracę jako nauczyciel greki i łaciny w gimnazjum w Warszawie, skąd po pierwszym półroczu otrzymał propozycję przejścia do pracy w Lublinie, na stanowisko nauczyciela języków klasycznych w miejscowym gimnazjum. Objął je w początkach 1884 roku i pełnił do tragicznej śmierci.
Zainteresowania miał iście renesansowe. Najbardziej interesowały go jednak zagadnienia językoznawcze, etnograficzne, historia, zwłaszcza kultury oraz sprawy regionu. W poszukiwaniach źródeł docierał do najpoważniejszych archiwów i bibliotek (nawet Petersburga i Moskwy, cały obszar ziem polskich) oraz prowadził własne poszukiwania, badania i studia terenowe, głównie na terenie Lubelszczyzny. Z uwagi na fakt, że Lublin był pozbawiony biblioteki naukowej, sam zaczął gromadzić taki księgozbiór. Był mu potrzebny jako podręczny warsztat informacyjny i naukowy. Stopniowo powiększał go o piękne druki, zabytki drukarskie, wydawnicze, co wynikało z pasji kolekcjonerskiej i bibliofilskiej.
Łopaciński ma na swoim koncie imponujący dorobek piśmienniczy, złożony z blisko 600 artykułów, przyczynków, recenzji, sprawozdań i doniesień zamieszczanych w licznych periodykach Lublina, Królestwa, a także krajów ościennych. Publikował również w poważnych wydawnictwach zbiorowych, słownikach i encyklopediach. Dowodem uznania ze strony uczonych i środowisk uniwersyteckich było przyjęcie go w poczet m.in. członków Polskiej Akademii Umiejętności oraz propozycje katedr uniwersyteckich.
Zasługą Łopacińskiego było rozbudzenie w Lublinie ruchu umysłowego i animacja kulturalna. To za jego sprawą zainteresowano się szeregiem spraw społecznych, kulturalnych, oświatowych, a szczególnie przeszłością regionu, jego zabytkami, ludowością, bibliofilstwem. Dla swoich zainteresowań i działań zyskiwał rosnące grono sympatyków i pomocników. Pozostawił Lublinowi materialne dowody swoich pasji naukowych i bibliofilskich w postaci zbiorów rękopisów, starodruków, książek, gazet i czasopism, numizmatów, pamiątek. Dały one podstawę do powołania na ich fundamencie dwóch instytucji, którymi szczyci się Lublin, tj. Biblioteki jego imienia i Muzeum Lubelskiego.
Plany życiowe Łopacińskiego, co można wysnuć z jego niektórych wypowiedzi i korespondencji, były szerokie, zarówno w sferze naukowej, jak również działalności społecznej. Wszystkie zamiary przerwała tragiczna śmierć w sierpniu 1906 r.
Nie zapomniano o Łopacińskim po jego śmierci. Powstało kilka inicjatyw noszących jego imię. Były to: Towarzystwo Biblioteki Publicznej, które w 1907 r. zorganizowało w Lublinie publiczną bibliotekę naukową; koła młodzieży studenckiej z Lublina na uniwersytetach lwowskim i krakowskim przed I wojna światową; Nagroda Naukowa przyznana w latach 30. XX w. w Lublinie; nazwa ulicy Lublina. Miarą popularności i uznania znaczenia Łopacińskiego jest fakt stałego umieszczania jego nazwiska wśród najbardziej znanych i zasłużonych lublinian, w rankingach zajmując jedno z pierwszych miejsc. Na trasie turystycznej Lublina „Szlakiem znanych lublinian” Biblioteka jego imienia przypomina osobę znakomitego Uczonego.
