Historia lubelskiego oddziału ZLP

Związek Literatów powstał w Lublinie 21 maja 1932 roku. Jego członkami założycielami byli: Franciszka Arnsztajnowa, Józef Czechowicz, Wacław Gralewski, Kazimierz Andrzej Jaworski, Józef Nikodem Kłosowski, Józef Łobodowski, Antoni Madej i Bronisław Ludwik Michalski. Pierwszym prezesem związku został Józef Czechowicz, zaś sekretarzem Antoni Madej. We wrześniu tegoż roku, odbyło się walne zebranie pisarzy, powołujące do życia Związek Zawodowy Literatów Polskich, z zarządem głównym w Lublinie.

W latach 1932–34 prezesem była Franciszka Arnsztajnowa, 1934–35 Antoni Madej i 1935–39 Józef Łobodowski. Związek Literatów współpracował z Towarzystwem Przyjaciół Nauk, Towarzystwem Muzycznym oraz Lubelskim Towarzystwem Miłośników Książek. Wymienione instytucje, wraz ze Związkiem Literatów, zachowując autonomię, weszły w skład utworzonego w 1934 roku Lubelskiego Związku Pracy Kulturalnej.

Klęska wrześniowa 1939 roku położyła kres wszelkiej działalności lubelskich literatów. 9 września 1939 roku podczas nalotu bombowego na Lublin, ginie znakomity poeta Józef Czechowicz.

Podczas okupacji lubelskie życie literackie przenosi się do konspiracji. H.Domański z W.Gralewskim redagują pismo „Orzeł Biały”. J.N. Kłosowski w latach wojny redagował prasę podziemną w Krasnymstawie. Młodzi poeci spotykali się w prywatnych mieszkaniach i czytali swoje wiersze, byli wśród nich m.in. Julia Hartwig, Anna Kamieńśka, Zygmunt Kałużyński, Zygmunt Mikulski.

W sierpniu 1944 próbowano reaktywować działalność Związku Literatów. 1 września odbyło się pierwsze po wojnie walne zebranie Związku Zawodowego Literatów Polskich, na którym wybrano zarząd w składzie: Mieczysław Jastrun, Kazimierz Andrzej Jaworski, Jerzy Pleśniarowicz, Julian Przyboś, Jerzy Putrament, Józef Wasowki i Adam Ważyk. Tymczasowy zarząd wybrał władze, presesem został Julian Przyboś, sekretarzem Adam Ważyk, a skarbnikiem Mieczysław Jastrun. W 1945 roku prof.Juliusz Kleiner powołał do życia Klub Literacki na KUL–u.

7 maja zgodnie z zaleceniem Departamentu Literatury Ministerstwa Kultury i Sztuki, powstał Oddział Lubelski Związku Zawodowego Literatów Polskich, którego pierwszy zarząd składał się z następujących osób: Józef Nikodem Kłosowski–prezes, Maria Bechczyc–Rudnicka–sekretarz, Helena Platta–skarbnik. 16 września 1945 roku połączono Klub Literacki i lubelski oddział Związku Literatów, wybierając nowy wspólny zarząd, którego prezesem został Juliusz Kleiner. Związek zrzeszał około 20 członków rzeczywistych i członków kandydatów.

Oddział ZLP w Lublinie liczył na początku lat 80-ych 27 członków.

Wprowadzony 13 grudnia 1981 roku stan wojenny zawiesił działalność związku. Na wniosek ministra kultury i sztuki, w sierpniu 1983 roku ZLP został rozwiązany. W 1983 roku w Warszawie powstała grupa inicjatywna, która miała na celu zapobiec stratom, jakie przyniósł ze sobą zarządzony stan wojenny. Grupa ta reaktywowała ZLP, Związek miał nawiązać do ciągłości organizacyjnej poprzedniego i przejąć jego wszystkie uprawnienia.

W Lublinie wybrano nowe władze Związku. Prezesem został Tadeusz Jasiński, wiceprezesem–Zbigniew Kośmiński, sekretarzem–Henryk Kozak, (a potem Henryk Makarski). 23 maja 1987 roku odbyło się zebranie dla uczczenia jubileuszu 55–lecia ZLP w Lublinie. W styczniu 1989 roku nowym prezesem ZLP został Henryk Pająk, wiceprezesem–Matylda Wełna, sekretarzem–Waldemar Michalski.

Sytuacja Lub. Oddz. ZLP po przełomie politycznym i w okresie transformacji stała się trudna. Związkowi wymówiono lokal przy ul.Granicznej 9. Walka o przydział nowego lokalu trwała przez kilka miesięcy, w końcu Związek otrzymał pomieszczenie w kamienicy Franciszki Arnsztajnowej przy lu.Złotej 3. W latach 1995–1998 prezessem oddziału był Jan Longin Okoń.

W 2000 roku Lub. Oddz. ZLP ponownie traci swoją siedzibę i po kilkumiesięcznej kwarantannie przenosi się do Wojewódzkiego Domu Kultury przy ul. DolnejPanny Marii. Przez dwie kadencje Lub.Oddz. ZLP prezesuje prof. dr hab. Stanisław Popek, przyczyniając się do ożywienia prac literacko-wydawniczych. Ilość członków i kandydatów stale wzrasta Praca naukowa i nowe obowiązki zmuszają prof.St.Popka do rezygnacji z pełnionej z powodzeniem funkcji prezesa Lub.Oddz.ZLP

Dn.24 listopada 2002r. podczas Walnego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego zostaje wyłoniony nowy Zarząd w osobach: Marian Janusz Kawałko – prezes, Waldemar Michalski – wiceprezes, Zofia Nowacka-Wilczek – sekretarz, Jerzy B. Sprawka– skarbnik, Stanisław Andrzej łukowski i Katarzyna Szeloch członkowie Zarządu.

Lubelski Oddział ZLP liczy obecnie ponad czterdziestu członków i kandydatów.

Sylwetki niektórych lubelskich literatów:

Edward Franciszek Cimek – poeta
Debiut prasowy: „Zielony Sztandar”(1974)
Debiut książkowy: „Żywica”, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1986
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: m.in. I Nagroda na Ogólnopolskich Prezentacjach Artystycznych, Szczecin 1984, Odznaka dla województwa zamojskiego.

Krystyna Furtak – poetka
Debiut prasowy: „Gazeta Świebodzińska” (1993)
Debiut książkowy: „Uciekające rytmy”, Świebodzin 1994
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: m.in. I Nagroda w konkursie poetyckim na Przeglądzie Artystycznym, Nałęczów 1992, Nagroda Zarządu Miasta Lubartowa za twórczość poetycką (1998)

Urszula Gierszon – poetka, prozaik
Debiut prasowy: „Kamena, (nr 1, 1980)
Debiut książkowy: „Siedem barw płomienia”, Wydawnictwo Lubelskie, 1987
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: m.in.II Nagroda za opowiadanie w ogólnopolskim konkursie „Otaczający nas świat”, Mielec 1986, Nagroda Główna w Konkursie Poetyckim im .A.Kamieńskiej za tom „Adagio”, Krasnystaw 2003, Zasłużony Działacz Kultury (1997)

Marian Janusz Kawałko – poeta, tłumacz
Debiut prasowy: Głos Młodzieży Wiejskiej 1964
Debiut książkowy: „Matnia”, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1974
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: kilkanaście nagród i wyróżnień w ogólnopolskich konkursach poetyckich, m.in. I Nagroda w X Ogólnopolskim Festiwalu Poezji, Łodź 1975, I Nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im.K.K.Baczyńskiego, Łodź 1994, I Nagroda w VII Ogólnopolskim Konkursie Literackim im.M.Stryjewskiego, Lębork 1994; Zasłużony Działacz Kultury (1980), Honorowa Odznaka „Za zasługi dla Lubelszczyzny” (1986), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)

Ryszard Wacław Kornacki – poeta, prozaik,
Debiut prasowy: „Sztandar Ludu” dodatek „Kultura i Życie” (1959)
Debiut książkowy: „Wyjście z ciszy”, Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Międzyrzec Podlaski (1973)
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: Nagroda im. J.Czechowicza (Grand Prix) za tom wierszy „Szukanie człowieka” (1986); nagrody i odznaczenia w ponad 20. konkursach literackich, Zasłużony Działacz Kultury (1984), Złoty Krzyż Zasługi (1986), Krzyż Kawalerski Orderu OdrodzeniaPolski (1991)

Stanisław Andrzej Łukowski – prozaik, poeta
Debiut prasowy: „Kamena” (1960)
Debiut książkowy: „I nie tylko pamięć”, ZLP, Koło Młodych Pisarzy, Lublin 1977
Ważniejsze nagrody i odznaczenia:m.in. kilkanaście nagród i wyróżnień w ogólnopolskich konkursach poetyckich i prozatorskich, m.in. wyróżnienie za opowiadanie w Konkursie Kultury i Czytelnika, Warszawa 1972, Zasłużony Działacz Kultury, (1980), Srebrna Honorowa Odznaka Zasłużony dla Lublina (1988)

Ewa Dunaj – poetka, historyk literatury

Debiut prasowy: Litteraria – Gdańsk 1977

Debiut książkowy: „Nikt nie chciał ponosić odpowiedzialności”, Gdańsk 1983r

Ważniejsze nagrody i odznaczenia: liczne nagrody m.in. w „Konkursie Czerwonej Róży”

Waldemar Michalski – poeta, krytyk literacki, eseista
Debiut prasowy: „Tygodnik Społeczno–Kulturalny Katolików”, 1957
Debiut książkowy: „Pejzaż rdzawy”, Wydawnictwo Lubelskie”, Lublin, 1973
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: m.in. liczne nagrody i wyróżnienia w Łódzkiej Wiośnie Poetów: 1969, 1971, 1976, 1977, ,Nagroda w Konkursie im .J. Czechowicza: 1968 i 1974, Nagroda Główna w I Konkursie im. J. Łobodowskiego (1999); Zasłużony Działacz Kultury (1977), Srebrna Odznaka „Zasłużonemu dla Lublina” (1988), Medal Wschodniej Fundacji Kultury „Akcent” (1998)

Zofia Nowacka–Wilczek – poetka
Debiut prasowy: „Kamena”1981)
Debiut książkowy:”Pół wierszem, pół serio”, Polihymnia, Lublin 1994
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: m. in. udział w kilkunastu konkursach literackich ogólnopolskich i międzynarodowych, I Nagroda w Konkursie im. J. Czechowicza(1993), II Nagroda w Konkursie im.K.Stryjewskiego, II Nagroda w Międzynarodowym Konkursie Polish American Academy of Poets, Wallinghton New Jersey 2003, I Nagroda w Konkursie im.B.Leśmiana, Iłża 2004, I Nagroda w konkursie na fraszkę i aforyzm „Satyrbia 2004”, I Nagroda w Konkursie im. ks.J.Tischnera, Ludźmierz 2004.

Dominik Bolesław Opolski – poeta, prozaik

Debiut prasowy: Kultura i Życie 1964r.

Debiut książkowy: „Bohater” ZLP Koło Młodych Pisarzy Lublin 1977

Ważniejsze nagrody i odznaczenia: Nagroda im.Józefa Czechowicza oraz liczne nagrody w konkursach poetyckich. Posiada odznakę Za zasługi dla Lubelszczyzny

 

Stanisław Leon Popek – poeta, eseista
Debiut prasowy: „Biuletyn Studecki”, Katowice (1957)
Debiut książkowy: „Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży”, WSiP, Warszawa 1978
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: laureat wielu prestiżowych nagród ogólnopolskich, m. in. dwukrotnie I Nagroda w Konkursie Poetyckim im. A.Kamieńskiej w Krasnymstawie (1999, 2003), Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1961); Medal Komisji Edukacji Narodowej (1976), Zasłużony Działacz Kultury (1967), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)

 

Jerzy Bolesław Sprawka – poeta, prozaik

Debiut prasowy: luty 1960 (Kultura i Życie). Debiut książkowy: Antologia poezji miłosnej; „Gdzie jabłonie słodkopienne”1980 Lublin. Sekretne życie topików zbiór opowiadań Polihymnia 2003, Kto ojczyźnie służy Antologia poezji patriotycznej (opr. i redakcja), Polihymnia 2004, Odmienny Świat? 2003 (opr. i redakcja), Polihymnia 2004

Ważniejsze nagrody: liczne nagrody i wyróżnienia w konkursach poetyckich i prozatorskich w latach 1960/1980. Wyróżnienie Nagrodą Artystyczną Miasta Lublina za powieść pt.: Sekretne życie topików oraz prestiżową Nagrodą im. Witolda Hulewicza za powieść 2004 roku pod w/w tytułem. Ponadto Polskie Radio Lublin SA w czerwcu 2004 r w 12 odcinkach emitowało na swojej antenie fragmenty tejże powieści. W 2005 roku ukaże się druga część „Sekretnego życia topików” zatyt. „Tajemne życie korników” Żadnych odznaczeń nie posiada.

Katarzyna Szeloch – poetka, prozaik, publicystka
Debiut prasowy: „Na Przełaj” (1982), Almanach Studentów Polonistyki UMCS „Próba” (1986)
Debiut książkowy: „Wiersze”,Wydawnictwo Lubelskie Nowe (1992)
Ważniejsze nagrody i odznaczenia: m.in. wyróżnienie w Konkursie Poetyckim im. A.Kamieńskiej (2000)

Koło Młodych

Koła Młodych przestały istnieć przy oddziałach ZLP w stanie wojennym. Lubelski oddział Związku Literatów reaktywował w 2004 roku Koło Młodych jako jedno z pierwszych w Polsce. Koło Młodych liczy około 10 osób. W jego skład weszli uczestnicy warsztatów literackich prowadzonych od ponad dwóch lat przez nasz oddział.

Koło Młodych przy ZLP
kontakt w środy od 15:30 do 17:00 :
20-010 Lublin
ul. Dolna Panny Marii 3
tel: 81-532-34-35