Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie realizuje zadanie na konserwację czterech cennych obiektów należących do zbiorów specjalnych. Zadanie jest realizowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe – priorytet 2 – Wspieranie działań muzealnych”.
Najważniejszym obiektem poddanym konserwacji jest liczący 334 karty poszyt dokumentów i materiałów zebranych przez Henryka Wiercieńskiego – „Syberja 1864-1869”. Wiercieński urodził się w 1843 r. w Kłodnicy k. Bełżyc w rodzinie ziemiańskiej. Był ławnikiem, sędzią sądu gminnego w Rogowie, społecznikiem, obrońcą polskości Chełmszczyzny oraz uczestnikiem Powstania Styczniowego. Podczas styczniowej insurekcji walczył w oddziale gen. Mariana Langiewicza, biorąc udział w bitwach pod Wąchockiem (3 II 1863), Świętym Krzyżem (12 II 1863) i w Staszowie (17 II 1863). Podczas bitwy pod Małogoszczą – 24 II 1863 r. – został schwytany przez Rosjan i przebywał w więzieniu aż do procesu, który odbył się w lutym 1864 r. W jego wyniku Wiercieński został zesłany na 5 lat wygnania na Sybir. To właśnie tam zbierał materiały, które znalazły się w restaurowanym poszycie. Dotyczą one w całości losów Polaków zesłanych na Syberię po klęsce Powstania Styczniowego i są unikatowym zabytkiem, ważnym dla polskiej historii i kultury. „Syberja 1864-1869” składa się z dwóch części, z których jedna jest zbiorem zapisów rękopiśmiennych, dokumentów życia społecznego oraz fotografii, litografii i odręcznych rysunków. Druga, zatytułowana „Jenisejsk”, jest albumem zawierającym widoki Syberii sporządzone ołówkiem i akwarelą. Stopień zniszczenia obiektu określono na 40%. Większość uszkodzeń powstało w wyniku użytkowania oraz prowizorycznego montażu kart. Doprowadziło to do licznych ubytków papieru, w tym warstwy rękopiśmiennej, szczególnie w miejscach załamań i sklejeń. W zbiorze rysunków, grafik i akwareli dominowały uszkodzenia mechaniczne i chemiczne, a fotografie – zwłaszcza na papierze fotograficznym użytym do przefotografowania dawnych zdjęć – były mało czytelne.
Następnym eksponatem jest Młot na czarownice, w tłumaczeniu Stanisława Ząbkowica (Zambkowica, Ząmbkowica), wydany w Krakowie w 1614 r. Jest to unikatowy zbiór przetłumaczonych na język polski wypowiedzi teologów i inkwizytorów niemieckich Jakoba Sprengera i Heinricha Krämera, na temat czarów i czarownic. Stopień uszkodzenia druku, liczącego 238 kart o wymiarach 19×13,5 cm, określono na 40%. Dominowały zniszczenia biologiczne i mechaniczne. Blok książki był luźny i bardzo zniszczony, papier bibulasty i wysypujący, występowały rozlegle ubytki przy zewnętrznych narożnikach.
Kolejnym obiektem objętym konserwacją jest Album widoków Polskich, seria VIII, Warszawa [ok. 1850]. Punktem wyjścia dla prezentowanych w nim litografii stały się rysunki Napoleona Ordy, ukazujące historyczne miejsca naszego kraju. Artysta podróżował po swojej ojczyźnie, by dokumentować zabytki architektury i ich otoczenie. Seria VIII Albumu jest szczególnie cennym źródłem wiedzy o Lubelszczyźnie, gdyż zawiera widoki miejscowości guberni lubelskiej. Album składający się z 31 luźnych grafik wykonano w warszawskiej drukarni M. Fajansa. Grafiki odbito w technice litografii barwnej na papierze bawełnianym o wymiarach 31×44,5 cm. Papier miał zabrudzoną powierzchnię, w wielu miejscach występowały zbrązowienia spowodowane przesyceniem spoiwa farby litograficznej oraz liczne plamy o nieregularnym kształcie, będące śladami działalności mikroorganizmów. Oryginalna teka ochronna wykonana z tektury i czarnego płótna introligatorskiego, nie spełniała swej funkcji, gdyż wszystkie jej tekturowe części miały przetarte i rozwarstwione krawędzie.
Ostatnim obiektem poddanym konserwacji jest „Extrakt testamentu Franciszka Zamiechowskiego Kapitana J. K. M. z 1719 r.”. Jest to rękopis liczący 4 karty o wymiarach 33×22 cm. Stopień zniszczenia określono na ok. 40 %. Zły stan zachowania był skutkiem uszkodzeń wynikających z techniki wykonania papieru i naruszeń mechanicznych.
